Çoğu ebeveyn için zor olan ama mecbur kalınca yaptırmak zorunda olduğumuz konu hakkında yazmak istedim. Çocuğum ameliyat olacak. Çocuğumuzu ameliyathane kapısında teslim ettikten sonra neler oluyor ?
Bununla ilgili yazma nedenim ailelerin bu konuyla ilgili bana çokca soru sorması . Ayrıca ben çocuk cerrahı uzmanı olmanın yanısıra aynı zamanda babayım. Ve benim çocuğumda zamanında ameliyat oldu. Dolayısıyla ailelerin neler yaşadığı ile ilgili çok güzel empati kura biliyorum, neler hissetiklerini çok iyi anlıyorum, çünkü aynı hisleri zamanında bende yaşadım. Çocuğumu bir çocuk cerrahına emanet ettim ve herkes çok özveriyle çalışarak olayın benim için en az kaygı düzeyinde geçmesini sağladı.
Öncelikle eğer bir doktora başvurduysanız ve size ameliyat olmanız gerektiğini söylüyorsa bu demektir ki ya artık medikal (ilaç) tedavi yetersiz kalıyor , artık ameliyat denenmesi lazım, ya da öyle bir hastalığınız var ki tek çaresi ameliyattır. Yani aslında hiçbir cerrah hemen ameliyat edelim düşünmez, en son çare olarak ameliyat düşünülür. Bu kararı verdikten sonra cerrah hastayı mutlaka Anestezi Doktoruna yönlendirir. Çünki cerrahi uzmanı hastayı ameliyat etmek için yetkilendirilmiştir. Oysa anestezi uzmanı hastanın sağlıklı bir şekilde ağrı eşiği düşürülerek uyutulmasına ve uyandırılması için yetkilendirilmiştir. Ameliyat tek başına bir iş değil, tam tersi ekip işidir. Bu ekipte cerrah, cerrahi hemşire, anestezi uzmanı, anestezi teknisyeni ve yardımcı sağlık personeli bulunmaktadır.
Peki çocuğumuz ameliyat olmaya giderken neler yaşıyor ? Onu neler bekliyor ? Öncelikle ameliyathaneye girdikten hemen sonra cerrahi işlem başlamıyor. Ameliyathane odasında onu tatlı anestezi ekibi karşılıyor. Çocuğun yaşı el veriyorsa onunla iletişim kurarak, onunla sohbet ederek, kaygı ve korkusunu gidererek uyutulmaya başlamadan önceki hazırlıklar yapılıyor . Anestezi tarafından çocuğun uyutulmak için uygun olan tüm koşullar sağlandıktan sonra, hasta uyutuluyor ve yalnız bundan sonra cerrahiye başlanmasına izin veriliyor. Uyutulma işlemi kişinin ameliyatının büyüklüğüne, çocuğun yaşına, genel durumuna, ek hastalığına göre değişmekle birlikte ortalama 10-30 dakika sürüyor. Daha sonra cerrahi işlem başlıyor. Cerrahi işlem bittikten sonra hasta uyandırılmaya başlanıyor. Uyandırıldıktan sonra çocuğun iyice derlenmesi için ameliyat masasından alınarak uyandırılma birimine götürülerek orda yakın takip edilmesi ve iyice kendine gelmesi bekleniyor. Anestezi uzmanı onayından sonra çocuğun iyice kendine geldiğine karar verilirse çocuk servise ailesinin yanına getiriliyor. Uyanma işlemi de kişinin durumuna göre 10-30 dakika süre biliyor .
Kapı arkasında yaşadığımız o gergin anlar, her saniyenin bir saat gibi geçtiği , sanki anın durduğu, zamanın akmadığı o esnada içeride neler oluyor ? Çocuğum iyi mi ? Acaba ben yokken korkar mı ? Canını acıtırlar mı ? Bunlar anestezi ve ameliyat konusunda tüm ebeveynlerin yaşadıkları rutin durumlar
Özellikle son dönemlerde sosyal medya ve ya diğer platformlarda çıkan asılsız ve mesnetsiz iddialarla anestezinin kötülenmesi, uyuyan çocukların uyanamayacak algısı oluşturulması çok değerli bir bilim dalı olan Anestezi bilimini zan altında bırakmakta ve insanların anesteziye karşı kötü bir düşüncede olmasını sağlamaktadır. Oysa anestezisiz hiçbir cerrahi yapılamaz. Ayrıca çocuk hastaların konfor alanı dışında hep çok korktukları ve poliklinik şartlarında yapılacak küçük cerrahi işlemlerde dahi anestezi ihtiyacının daha çok olması onları erişkin hasta grubundan daha fazla anestezi verme ihtiyacı doğuruyor. Zira bu tür işlemler çocuk grubunda çok ciddi travmalara ve anksiyeteye neden oluyor. Anestezi ekibi hep çok özveri ile çalışarak hiçbir çocuğa bilerek ve ya isteyerek zarar vermez. Ayrıca anestezinin çocukların fiziksel ve ya zihinsel gelişimini engellediğine dair bilimsel bir veri yoktur. Yapılan çalışmalarda anestezi alan çocuklarla almayanlar arasında herhangi bir zihinsel ve ya fiziksel fark izlenmemiştir.
Bir ebeveyn olarak çocuğuma anestezik ilaç yaptırmak istemem, zararlıdır diye düşünebilirsiniz. Unutmayın tüm ilaçlar zehirdir. Çoğu zehirli bitkilerden üretilir. Yalnızca doğru doz ve miktarda kullanılırsa ilaç olur. Anestezik ilaca karşıysanız çocuğunuz hasta olduğunda ateş düşürücü ve ya antibiyotiklere de karşı olmanız gerekir…
Bu yazımda verdiği değerli katkılardan dolayı meslektaşım ve arkadaşım Anestezi Uzmanı Dr Mesut Öztürk’e teşekkür ederim.
